Een vak apart
Schoolleider zijn is geen gewone baan. Het is een vak en een roeping. Voor wie net begint in deze rol is het een enorme uitdaging: hoge verwachtingen, personeelstekorten, maatschappelijke druk en de verantwoordelijkheid om een team te leiden binnen een lerende organisatie. Tegelijk is er steeds minder ruimte om te leren door te proberen. De urgentie om snel effectief te zijn is groot.
Opleidingen en leiderschapsprogramma’s zijn lang niet altijd passend. Ze zijn vaak te algemeen, te theoretisch of te tijdrovend. Juist in de eerste cruciale maanden ontbreekt het vaak aan begeleiding die écht helpt in de dagelijkse praktijk.
ScoliX biedt daarvoor een alternatief: training on the job, praktijkgerichte begeleiding die plaatsvindt ín de context van de school, gebaseerd op wat de schoolleider op dat moment tegenkomt. Leren door te doen, mét ondersteuning. Geen extra belasting, maar directe tijdwinst en groei.
Behoefte aan begeleiding: wat onderzoek laat zien
De behoefte aan gerichte begeleiding onder startende schoolleiders is groot. In de Monitor Professionele Ontwikkeling Schoolleiders (2022) gaf 57% aan helemaal geen begeleidingsprogramma te hebben gehad. Slechts 10% kreeg een degelijk inwerktraject. Toch blijkt: van degenen die wél begeleiding kregen, was 85% tevreden.
Rapporten van onder andere AVS en de VO-Academie benadrukken het belang van startersbegeleiding. Maar opvallend vaak blijft het bij algemene intervisie of zelfreflectie, terwijl de vraag juist ligt bij concrete, praktische ondersteuning.
Training on the job: leren in de praktijk
ScoliX biedt begeleiding die volledig is afgestemd op de praktijk. Startende schoolleiders krijgen ondersteuning bij thema’s die er meteen toe doen, zoals kwaliteitszorg, gespreksvoering, formatie, communicatie en teamontwikkeling. De begeleiding richt zich op directe toepasbaarheid en persoonlijke groei.
Er is aandacht voor veelvoorkomende valkuilen: verbinding missen, risico’s vermijden, conflicten uit de weg gaan, te snel vooruit willen en gebrek aan zelfinzicht. Deze thema’s komen niet aan bod in theorie, maar worden begeleid aan de hand van concrete situaties uit de dagelijkse praktijk. Dat maakt training on the job krachtig en effectief.
Hoe werkt het?
De begeleiding start met een scherpe analyse van de context van de school, het profiel van de schoolleider en de specifieke uitdagingen. In samenspraak worden prioriteiten gesteld.
Daarna volgt begeleiding in de vorm van bijvoorbeeld:
– Gezamenlijke voorbereiding van vergaderingen of beleidsstukken.
– Observatie en feedback tijdens overleggen.
– Ondersteuning bij personele vraagstukken of communicatie.
– Structuur aanbrengen in taken en verantwoordelijkheden.
Alles gebeurt in de eigen werkomgeving, met directe toepasbaarheid en zichtbare impact. Begeleiding is intensief waar nodig, en altijd gericht op tijdswinst en effectiviteit. Het verschil met traditionele coaching? Training on the job draait om doen, oefenen en leren in het moment, met reflectie maar vooral met actie.
Conclusie: leiderschap dat duurzaam begint
Startende schoolleiders verdienen méér dan een cursus of handboek. Ze verdienen begeleiding die ertoe doet, die past bij hun context en hun uitdagingen. Training on the job, aangeboden door ScoliX, biedt precies dat. Door te investeren in begeleiding in de praktijk, leggen schoolleiders een stevig fundament onder hun ontwikkeling én onder de kwaliteit van hun school.
ScoliX: begeleiding in het hart van de praktijk – voor leiderschap dat werkt.
Bronnen:
• Oberon & Kohnstamm (2022). Monitor Professionele Ontwikkeling Schoolleiders
• AVS (2023). De staat van de schoolleider
De realiteit van de start
Veel starters hebben wel leiderschapspotentieel, maar missen ervaring in het omgaan met situaties waarin snel schakelen en helder handelen vereist is. Het bestaande aanbod schiet hierin tekort. Opleidingen zijn vaak te zwaar, korte trainingen te oppervlakkig, coaching te abstract. Wat ontbreekt is maatwerk, precies daar waar het nodig is: op de werkvloer, in de echte context.