Mijn collega’s en ik begeleidden al talloze fusies in PO, VO, MBO en soms intersectoraal. Op grond van die ervaring geef ik vijf tips. Doe er uw voordeel mee, mocht u overwegen een samenwerking aan te gaan.
Mijn eerste fusie maakte ik mee als voorzitter van de GMR van een van de hogescholen die later InHolland werden. Daar ervoer ik al hoe complex dit soort processen is en hoe belangrijk kennis van zaken en communicatie zijn. Én hoe interessant ik dat allemaal vond.
Tip 1: Doe grondig voorwerk
Doe het voorwerk grondig in de vertrouwelijke fase. Daarna gaat alles makkelijker. Voorwerk is bijvoorbeeld: articuleer de motieven, word het eens over mogelijke breekpunten (hot potatoes: vaak op het gebied van ‘ego, emo & euro’), zet een goed proces uit met voldoende tijd voor medezeggenschap, ouderraadpleging, DGO, voorbereiding statuten, informatiebijeenkomsten etc.
Tip 2: Informeer en communiceer
Vanaf het moment van het communiceren van de intentieverklaring is de belangrijkste succesfactor: transparante informatie en communicatie. Ga gelijk met de medezeggenschap om de tafel en ook met het topmanagement, hou de Raad van Toezicht bij de les, informeer ouders, gemeente, vakbonden etc. Maak hiervoor een goed werk- en communicatieplan.
Downloads / Brochures
ScoliX bestaat uit een hecht en betrokken team van consultants en ondersteuners. Onze consultants hebben stuk voor stuk een onderwijsachtergrond.
Tip 3: Onderzoek de haalbaarheid
Doe naast de Fusie Effect Rapportage (FER) ook een degelijk haalbaarheidsonderzoek. De FER beantwoordt de verplichte vragen van DUO, maar een haalbaarheidsonderzoek geeft pas echt diepte aan de beoogde samenwerking op alle beleidsterreinen. Zoals de voordelen voor het onderwijs en de leerlingzorg, de identiteit, personele gevolgen, financieel inzicht, de toekomstige inrichting van de medezeggenschap, bestuurlijke en juridische kaders etc. Daarbij gaat het om voordelen maar ook risico’s en nadelen en hoe je die kan oplossen.
Tip 4: Bereid statuten voor
Bereid nieuwe statuten en de overdrachtsakte voor. Doe dit in samenwerking met een notaris die ervaren is in het onderwijsrecht. Heb hierbij aandacht voor de grondslagformulering, het vastgoed (u moet misschien overdrachtsbelasting betalen!), een eventuele nieuwe naam en -tijdig – het akkoord op het niveau van de Raden van Toezicht. Bedenk dat bij een samenwerkingsstichting allerlei andere regels gelden dan bij een fusie tussen twee openbare of twee bijzondere rechtspersonen.
Tip 5: Toon het ‘Why’
Laat op een fusiefeestje zien wat het oplevert voor het onderwijs. Wat wordt het onderwijs er beter van? Breng op zo’n moment ‘het waarom’ van samenwerking goed voor het voetlicht. Immers als het onderwijs en de zorg voor leerlingen er niet beter van wordt, had u het beter niet kunnen doen.
De beste samenwerking voor u?
Ik zie niet alleen fusies, maar ook holdings, personele unies en andere vormen van samenwerking ontstaan. Ondanks al deze vormen is de bestuurlijke fusie nog steeds de meest voorkomende vorm van samenwerking in het onderwijs. De beste samenwerking voor u ? Dat is de samenwerking die het verschil maakt: voor het onderwijs.
We gaan graag met u in gesprek over welke vorm het beste bij u past.
Lichtere toets
Twintig jaar later en vele fusies wijzer gaan we naar het heden: De fusietoets is lichter geworden en samenwerkstichtingen zijn mogelijk geworden (openbaar en bijzonder). De krimp zet gewoon door met de bijbehorende noodzaak tot samenwerking.